اعضای نیروهای حمایت سریع، سازمان امنیت و اطلاعات ملی، نیروهای مسلح سودان و گویا گروههای شبه نظامی [۱] به شرکت کنندگان غیرنظامی در تحصن صلحآمیز در مقابل مقر ارتش در خارطوم حمله کردند. معترضان از تاریخ ۶ آوریل در این محل تحصن کرده و خواهان انتقال قدرت به غیرنظامیان شده بودند. نیروهای دولتی به طرف معترضان شلیک کردند، آنها را کتک زدند و چادرهای آنها را سوزاندند. بنا به آماری که کمیته مرکزی پزشکان سودانی منتشر کرده، این سرکوب خشونتبار دستکم ۶۰ کشته و ۶۰۰ زخمی به جا گذاشت. به گفته شاهدان عینی، جنازههای پرشمار دیگری در محل تحصن و نیز در خودروهای نیروهای حمایت سریع در حال انتقال به نقاط نامعلوم دیده شدهاند. ۱۲۰ معترض نیز دستگیر و در مرکز پلیس در شمال خارطوم بازداشت شدند.
بعد از ظهر دوشنبه ۴ ژوئن، شمار بزرگی از نیروهای امنیتی به خیابانهای پایتخت اعزام شدند. گزارشهای مربوط به تداوم حملهها در محلههای مختلف شهر خارطوم و شهرهای دیگر سودان ما را به این باور میرساند که شمار کشتهها بسیار بیشتر است. همچنین بنا به گزارشها نیروهای امنیتی در تعقیب زخمیها به دستکم دو بیمارستان در نزدیکی محل تحصن ـ بیمارستانهای المعلم و سلطنتی ـ در خارطوم حمله کردند، کارکنان بیمارستان و داوطلبان را کتک زدند و به شلیک با اسلحه و پرتاب گاز اشکآور پرداختند. سازمانهای ما از اعضای شورای موقت نظامی میخواهند به حملههای خشونتبار نیروهای امنیت سریع و دیگر نیروهای امنیتی فوری خاتمه دهند.
مساعد محمد علی، رئیس اجرایی مرکز مطالعات عدالت و صلح آفریقا، گفت:
«این کشتار نشانهی نقطهی عطفی در تحولاتی است که در ماههای گذشته در سودان رخ داده است. امیدهایی که با برکناری البشیر به وجود آمده بود جای خود را به این نگرانی داده که وضعیت بدتر شود. جامعهی بینالمللی باید به طور جدی این خطرها را در نظر بگیرد و واکنشی هماهنگ و محکم برای جلوگیری از خشونت بیشتر نشان دهد.»
آرنولد تسانگوا، نایب رئیس فدراسیون نیز گفت:
«اتحادیهی آفریقا و سازمان ملل که چند بار شفاهی دربارهی وضعیت در سودان موضع اعلام کردهاند، باید اکنون این موضعگیریها را به اقدام مشخص تبدیل کنند و از نفوذ خود برای پاسخگو ساختن مسئولان جنایتهای اخیر، جلوگیری از خشونت بیشتر و تضمین تحقق خواستهای بهحق در مورد دموکراسی، صلح و عدالت در سودان به کار گیرند.»
در پی برکناری عمر البشیر از قدرت، دغدغههای جدی در مورد ترکیب شورای موقت نظامی و توانایی اعضای آن ـ که بعضی از آنها گویا مسئول ارتکاب جنایتهای مهم از جمله طی جنگ در دارفور بودهاند ـ در پیشروی به فرایند صلحآمیز و دموکراتیک به وجود آمده است. با توجه به تحولات اخیر، سازمانهای ما درخواست خود را از جامعهی بینالمللی به ویژه اتحادیهی آفریقا و سازمان ملل برای اقدام قاطع به منظور اطمینان یافتن از انتقال قدرت در سطح ملی به رهبری غیرنظامیان در سودان تکرار میکنند.
در زمان انتشار این پیام رسانه ای، وضعیت در بعضی محلههای پایتخت بسیار حساس است. ارتش حضور بسیار گستردهای دارد که میتواند به معنای تداوم سرکوب باشد. تحصن که در حدود دو ماه نماد انقلاب بود با خشونت به طور کامل در هم شکسته است.
پیش زمینه
اعتراضها در سراسر سودان در تاریخ ۱۹ دسامبر ۲۰۱۸ آغاز شد. این اعتراضها که در ابتدا علیه افزایش قیمتهای کالاهای اساسی، به سرعت به درخواست استعفای عمر البشیر و واکنش خشونتبار نهادهای امنیتی منجر شد که در بهکارگیری گاز اشکآور و گلولههای واقعی برای پراکنده کردن معترضان تردیدی به خود راه ندادند. از ۶ آوریل تاکنون دستکم ۱۲۸ تن، از جمله ۶۰ تن در تاریخ ۴ ژوئن، کشته شدهاند و دست کم ۸۱۶ تن دیگر دستگیر و بعضی از آنها گویا شکنجه شدهاند. اعتراضها به برکناری البشیر از قدرت در تاریخ ۱۱ آوریل انجامید.
امضاکنندگان:
مرکز مطالعات عدالت و صلح آفریقا (ACJPS)
ناظر حقوق بشر سودان (SHRM)
فدراسیون بینالمللی جامعههای حقوق بشر
[۱] شبهنظامیان پلیس مردمی، شبهنظامیان امنیت مردمی، شبهنظامیان دفاع مردمی و شبه نظامیان دفاع دانشجویی
تماسهای مطبوعاتی:
ACJPS contact: Mossaad Mohammed Ali +256 779 584 542
FIDH press contact: Eva Canan +33 6 48 05 91 57